Armoede In De Europese Unie

Gepubliceerd in El Pais, 26 Mei 2018.

Armoede. Het is een relatief begrip. In Venezuela voltrekt zich een humanitair drama. Vergeleken met de situatie in Venezuela lijkt de Europese Unie het paradijs. Alhoewel ook in bijvoorbeeld Nederland voedselbanken zijn voor mensen die maandelijks tekort komen. Inkomen uit arbeid of uitkering ligt hier op een hoger niveau; maar datzelfde geldt voor de vaste lasten. Gecombineerd met soms hoge schulden leidt dit ook in de EU tot armoede.

Onlangs kreeg ik de mogelijkheid voor een Nederlandse stichting mee te gaan met een hulptransport naar Roemenië. Roemenië, sinds 2007 EU lid, heeft de statistieken goed op orde  met een werkloosheidspercentage van 4,6% en een economische groei van ruim 5%. Duidelijk is dat veel bevolkingsgroepen niet profiteren. De stichting ondersteunt zo’n 100 huishoudens in een kleine stad ten noorden van Boekarest. Hulp in de vorm van kleding, voedselpakketten en soms een financiële bijdrage. Ik heb mogen ervaren hoe armoede er in dit deel van de EU uit ziet. Tastbaar. Ouderen ontvangen meestal een klein pensioen, maar werklozen, zieken en mensen met een beperking hebben vaak te weinig (financiële) ondersteuning van de overheid om zich uit de armoede te ontworstelen. Deze mensen probeert de stichting waarvoor ik op pad was te bereiken. Er wordt gewerkt met gezinssponsors; een Nederlandse sponsor wordt gekoppeld aan een Roemeens hulpbehoevend gezin.

De Nederlandse stichting bestaat uit vrijwilligers en is een particulier initiatief. De kosten bestaan uit inkoop van voedselpakketten, reiskosten voor hulptransporten en een onkostenvergoeding voor onze Roemeense contactpersoon die optreedt als tolk en ter plekke bureaucratische vraagstukken voor de stichting regelt. Korte lijnen zonder vertragende besluitvorming en hoge managementkosten. Roemeense hulpbehoevenden worden direct en snel bereikt. Een redelijk effectieve en efficiënte vorm van ontwikkelingshulp. Ontwikkelingshulp binnen de EU. Door burgers geregeld.

Jaarlijks gaat geld vanuit EU fondsen richting Roemenië (2016: € 7,36 miljard). Dat is bijvoorbeeld zichtbaar door de nieuw aangelegde snelweg, waarlangs borden staan dat dit project gefinancierd is door de EU. Tastbaar. Het meeste geld gaat naar fondsen voor de landbouw en regionale ontwikkeling. In de praktijk betekent dit dat veel geld in de Roemeense bureaucratie verdwijnt. De EU regelt met een duur ambtenarenapparaat geldstromen naar overheidsorganen in Roemenië. Wat zou het toch mooi zijn als overheidsorganen in de EU net zo effectief en efficiënt zouden opereren als veel particuliere initiatieven. Zou armoede in de Europese Unie dan snel verleden tijd zijn?